Cilt lekesi, derideki herhangi bir iz için kullanılan terimdir. Birçok farklı cilt lekesi türü vardır. Çoğu cilt lekesi zararsızdır, ancak bazı insanlar kozmetik nedenlerle bu lekeleri tedavi etmek isteyebilirler. Bazı cilt lekeleri, cilt kanseri gibi derhal tıbbi tedavi gerektiren başka bir hastalığın habercisi de olabilir. Bu yazıda, farklı cilt lekesi türlerini ve mevcut tedavi seçeneklerini özetleyeceğiz.
AKNE
Akne, vücudun cilt bölgesinde çok fazla yağ üretmesi sonucu ortaya çıkan bir sorundur. Çeşitli faktörler ciltte aşırı yağ üretimine neden olabilir. Örneğin:
Aşırı aktif yağ bezleri.
Ergenlik, menstruasyon veya menopoz sırasında hormonal değişiklikler.
Hormonları da etkileyebilen stres, anksiyete veya depresyon.
Görünüşlerine göre değişen birkaç farklı akne türü vardır. Bazı örnekler aşağıda sıralanmıştır:
Siyah nokta: Siyah nokta cildin yüzeyinde küçük, koyu lekelerdir. Gözeneklerde hapsolmuş kire benzemektedirler ancak gözeneğin içine sıkışmış yağdan oluşurlar. Bu yağ, hava ile reaksiyona girdiğinde kararmaktadır.
Beyaz nokta: Beyaz veya ten rengi olan küçük, yuvarlak lekelerdir. Gözenekleri tıkayan yağ ve ölü cilt hücrelerinin bir sonucu olarak gelişirler.
Kabarcık: Papüller deride küçük, sert, kırmızı yumrulardır. Bunlar; aşırı yağ, bakteri ve ölü cilt hücrelerinin cildin derinlerine inerek iltihaplanmaya neden olmasıyla gelişir. Çok sayıda kabarcık bir araya geldiğinde cilde pürüzlü, zımpara kağıdı benzeri bir görünüm verebilir.
Sivilce: Sarı veya beyaz irin içeren kırmızı lekelerdir. Yağ, bakteri ve ölü deri hücreleri cildin altında toplandığında ya da enfeksiyona neden olduğunda ortaya çıkarlar.
Nodüller: Nodüller, ciltteki gözenekler tıkandığında oluşabilen ve büyüyen cilt lekeleridir. Biriken yağlar ölü cilt hücreleriyle ve bakteriler ile birbirine karışır daha sonra cildin derinlerinde sıkışarak hapsolur. Fazla yağ ve bakteri cildin içinde enfeksiyona ve iltihaplanmaya neden olabilir. Bu tür cilt lekeleri sivilce izlerine de sebebiyet verebilir.
Akne kistleri: Bir gözeneğin kaplamasındaki kırılma, yağ ve bakterilerin çevredeki cilde yayılmasına neden olabilir. Akne kisti, enfekte olmuş alanın etrafında oluşan bir zardır.
Kistler büyük, şişmiş, kırmızı lekeler olarak görülür. Dokunulduğunda çok acı verici olabilirler. Nodüllerle benzer şekilde kistler de kalıcı akne izleri oluşturabilir.
HİPERPİGMENTASYON
Hiperpigmentasyon lekeleri, ciltteki diğer bölgelerden daha koyu renkte görünen bir leke tipidir. Genellikle zararsızdır. Hiperpigmentasyon genetik faktörler, güneş hasarı veya akne izinin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Ciltte oluşan çiller bir tür hiperpigmentasyondur. Kırmızı, kahverengi, ten rengi veya siyah olabilen küçük, düz lekelerdir. Vücudun herhangi bir yerinde görülebilirler.
Güneş lekeleri ya da “yaşlılık lekeleri” diğer bir hiperpigmentasyon tipidir. Bu küçük lekeler cildin güneşe çok fazla maruz kalan bölgelerinde gelişebilir.
MELAZMA
Melazma, hamilelik sırasında veya bir kişi doğum kontrol hapları aldığında ortaya çıkabilecek bir hiperpigmentasyon türüdür.
Meydana gelen hormonal değişiklikler melaninde artışa neden olur. Melanin, cilde renk veren pigmenttir. Melaninin aşırı üretimi cildi koyulaştırabilir.
KIL DÖNMESİ
Bazen kıllar kendiliğinden kıvrılıp cildin içine doğru uzayabilir. Bu da kırmızı, kaşıntılı yumruların oluşmasına neden olabilir. Doktorlar bu cilt lekelerini batık kıllar olarak adlandırırlar.
Ağda, tıraş veya koparma gibi tüy alma tekniklerinin hepsi batık tüylere neden olabilir.
DOĞUM LEKELERİ
Doğum lekeleri yeni doğmuş bir bebeğin cildinde ortaya çıkan lekelerdir. Doğumda veya kısa bir süre sonra ortaya çıkabilirler. Bazı doğum lekeleri zamanla kaybolurken, bazıları kalıcı olabilir.
Uzmanlar, hala doğum lekelerinin oluşmasına neden olan şeyin ne olduğunu tespit edebilmiş değiller. Buna ek olarak, bu cilt lekeleri bazı durumlarda aşağıdakilerin bir sonucu olarak gelişebilir:
Kan damarları düzgün oluşmuyorsa,
Birbirine yapışan, daha koyu cilt lekeleri veya lekeleri oluşturan cilt pigment hücreleri varsa,
Kalınlaşmış ciltte yüksek lekeler yaratan cildin aşırı büyümesi durumu varsa.
Bir doğum lekesi onu çevreleyen deriden farklı görünecektir. Bu cilt lekesi türlerinin boyutları ve görünüşleri büyük ölçüde değişkenlik gösterebilir. Bu lekeler aşağıdaki gibi olabilir:
Düz veya yükseltilmiş,
Çürük veya lekeye benzer,
Pembe, kırmızı, kahverengi veya ten rengi dahil herhangi bir renkte.
Doğum lekeleri genellikle zararsızdır, ancak bebeğin cildinde görünen bu lekeler altta yatan başka bir hastalık veya rahatsızlığı işaret edebilir. Bu durumdan emin olmak için bu lekeleri bir dermatoloğun görmesinde fayda vardır.
Bazı zararsız doğum lekeleri de hızla büyüyebilir, bu da endişe verici olabilir. Bir dermatologla konuşmak, doğum lekesi büyümesinin sebepleri ve tedavisi hakkında bilgi sahibi olmaya yardımcı olabilir.
UÇUK
Uçuk, dudaklarda veya ağız çevresinde oluşan ağrılı, kırmızı, sıvı dolu kabarcıklardır. Herpes simpleks virüsü ile enfeksiyon sonucu ortaya çıkarlar.
Bu yaralar oldukça bulaşıcıdır. Bu nedenle insanlar virüsün geçmesini önlemek için yaralar iyileşene kadar başkalarıyla yakın temastan kaçınılmalıdır.
CİLT KANSERİ
Bazı leke türleri cilt kanserinin bir işareti olabilir. Dikkat edilmesi gereken semptomların farkında olmak, insanların cilt kanserini erken tespit etmelerine yardımcı olabilir.
Cilt kanserinin bazı potansiyel belirtileri şunlardır:
Hızla büyüyen yeni bir leke veya işaret
Kanama veya kaşıntı yapan bir cilt lekesi veya işaret
Şekil, boyut veya renk olarak değişen bir leke
Asimetrik veya pürüzlü, düzensiz kenarları olan bir leke
6 milimetreden daha büyük bir cilt lekesi
Bir kişi, yukarıdaki özelliklerden herhangi birine sahip yeni veya sıra dışı bir cilt lekesi geliştirirse doktora görünmelidir.
Cilt lekesi tedavileri nasıl olur?
AKNE TEDAVİSİ
İnsanlar sivilce lekelerini benzoil peroksit gibi topikal kremlerle tedavi edebilir. Bu ürünler cildin kurumasına ve akneye neden olan bakterilerden kurtulmasına yardımcı olabilir.
Yüz bölgesini günde iki defa benzoil peroksit ya da salisilik asit içeren bir temizleyici ile yıkamak, bazı akne türlerini tedavi etmeye yardımcı olabilir. Ek olarak, retinoid adı verilen ilaçlar gözeneklerin tıkanıklığını giderebilir. Tedaviye başlamadan önce bireyler olası yan etkileri dermatologlarıyla tartışmalıdır.
Ayrıca bazı diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri stres seviyelerini azaltmaya ve hormonları dengelemeye yardımcı olabilir.
HİPERPİGMENTASYON VE MELAZMA TEDAVİSİ
Aşağıdaki tedaviler hiperpigmentasyon ve melazmayı azaltmaya yardımcı olabilir:
Cildin koyu renkli lekelerini hafifleterek etki eden hidrokinon içeren reçetesiz veya reçeteli ilaç
Reçeteli kortizon veya tretinoin kremi
Lazer tedavisi
KIL DÖNMESİ TEDAVİSİ
Batık tüyleri önlemek için bazı ipuçları şunlardır:
Sadece kıl uzaması yönünde tıraş olmak
Tıraş jeli kullanmak
Sadece temiz, keskin tıraş makineleri kullanmak
Mevcut batık kıllar için, peeling yapan bir fırça, sıkışmış kılların cildin altından salınmasına yardımcı olabilir.
DOĞUM LEKESİ TEDAVİSİ
Bir doğum lekesini tedavi etmek amacıyla, aşağıdaki seçenekler değerlendirilebilir:
Lazer tedavisi
Propranolol, timolol ya da kortikosteroidler gibi bir takım doğum lekelerini azaltabilen ilaçlar
Zararlı olabilecek bir doğum lekesini çıkarmak için ameliyat
UÇUK TEDAVİSİ
Uçuklar 2 hafta içinde kendi kendine temizlenir. Bir dermatolog ayrıca soğuk yaraları tedavi etmek için oral veya topikal bir antiviral ilaç reçete edebilir.
CİLT KANSERİ TEDAVİSİ
Bir kişi hastalığın erken evrelerinde tedaviye başlarsa cilt kanseri rahatlıkla tedavi edilebilir. Kişinin aldığı tedavi cilt kanseri tipine bağlı olarak değişecektir. Bazı olası tedavi seçenekleri şunları içerir:
Kanserli hücrelerin cerrahi olarak çıkarılması
Kanserli hücreleri öldürmek için topikal ilaç
Radyasyon tedavisi
Sağlığınız için düzenli kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.
